فاضل دیه مقدار فزونی دیه جانی بر دیه مجنیّ علیه است. مقصود از تعبیر فاضل دیه در فقه و حقوق مقدار مازاد بر دیه مجنیّ علیه در فرض متفاوت بودن دیه او با دیه جانی است که در این صورت، برای قصاص قاتل، باید مقدار فزونی دیه به اولیای جانی پرداخت کنند.  محاسبه فاضل دیه ای که باید پرداخت شود در مواردِ متعدد بودن بزه دیدگان و تقاضای قصاص داشتن بازماندگان شاید کمی پیچیده باشد. در این مطلب تلاش شده نحوه محاسبه فاضل دیه به صورت آسان با مثال های متعدد آموزش داده شود. فروض اینکه بزه دیده ها مرد باشند یا زن، بزه دیده ها

نظریه شماره ۷۲۶/۹۶/۷ مورخ ۱۳۹۶/۰۳/۳۰ اداره کل حقوقی قوه قضاییه:

اگرچه مطابق بند (ث) ماده ۱۴ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ دیه، یکی از اقسام مجازات ها است اما مفاد مواد ۱۰۵ تا ۱۱۳ قانون یاد شده و تبصره ۱ ماده ۱۳ قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ نشان می دهد که مرور زمان صرفا در مجازاتهای تعزیری مجرا است و شامل دیه نمی شود و در جرائم دو جنبه ای مثل بی احتیاطی در رانندگی منتهی به ایراد صدمه بدنی، مرور زمان فقط شامل جنبه تعزیری می شود. به عبارت دیگر دیه علیرغم قرار گرفتن در عدد مجازات ها، مجرایی برای مرور زمان نیست ولی این امر موجب نمی شود که اگر جرمی دارای تعزیر و دیه باشد، مقررات مرور زمان نسبت به جنبه تعزیری آن جاری نشود